بررسی تحقیق ارزیابی ریسک زنجیره تامین در صنعت لوازم خانگی استان تهران با استفاده از روش ترکیبی

ارزیابی ریسک زنجیره تامین در صنعت لوازم خانگی استان تهران  با استفاده از روش ترکیبی دلفی و تصمیم گیری چند معیاره
چکیده
ارزیابی ریسک زنجیره تامین در صنعت لوازم خانگی استان تهران با استفاده از روش ترکیبی دلفی و تصمیم گیری چند معیاره
امروزه توجه به فرصت¬ها و تهديدهاي موجود در عرصه صنعت و تجارت و ارزيابي توان صنايع و شرکت¬ها در رويارويي با عدم قطعيت¬ها و ريسک¬هاي موجود ضروري و مهم بوده و مديريت ريسک¬هاي زنجيره تامين بسيار حائز اهميت مي¬باشد. مديريت ريسك، فرایند شناسايي عوامل ريسك، ارزیابی آن¬ها و برنامه ریزی برای كاهش اثرات نامطلوب ریسک¬ها مي‏باشد. ارزيابي ريسک يکي از مراحل مهم مديريت ريسک بوده و با توجه به وجود ريسک¬هاي فراوان و نيز لزوم صرف بهينه منابع در زنجيره تامين، اهميت زيادي دارد و نادیده گرفتن آن و حتی اجرای ناقص این فرایند ممکن است خسارات جبران ناپذیری را بر بخش¬های مختلف زنجیره وارد کند. ارزيابي و رتبه¬بندي بندي ريسک، برتري هر ريسک را بر اساس شاخص¬هاي مرتبط مشخص کرده و در نتيجه امکان ارایه پاسخ مناسب براي هر ريسک فراهم مي¬گردد.
هدف این پژوهش، از یک طرف شناسایی و اولویت بندی ریسکهایی است که در صنعت لوازم خانگی استان تهران موجود است و از طرف دیگر رتبه بندی شرکت های منتخب تولید کننده لوازم خانگی در استان تهران می باشد.  برای شناسایی ریسک ها در ابتدا مدلی عمومی در ریسک زنجیره تامین مبنا قرار داده شده است که 45 ریسک را معرفی کرده و  به همراه 5 ریسک معرفی شده توسط خبرگان، به عنوان مدل مفهومی پایان نامه قرار داده شده است. این 50 ریسک توسط 10 خبره با رویکرد دلفی ارزیابی شده و در نهایت 31 ریسک که در صنعت لوازم خانگی احتمال وجود آن می رفت، شناسایی شدند.  سپس ریسک های شناسایی شده با روش DANP ارزیابی شدند و ریسک تکنولوژی به عنوان مهمترین ریسک معرفی شد. در نتایج ویکور نشان داد شرکت امرسان و بعد از آن آبسال به عنوان کارخانه هایی که کمترین ریسک را در زنجیره تامینشان داشتند، معرفی شدند.
واژگان کلیدی: ارزيابي ريسک، زنجيره تامين،  لوازم خانگی استان تهران، دلفی، DANP، ویکور

فهرست مطالب
چکیده    ‌أ
1-1-مقدمه    2
1-2- بیان مسئله    2
1-3- اهمیت و ضرورت پژوهش    3
1-4-  اهداف تحقيق    4
1-5-  سؤالات پژوهش    4
1-6- متغیرهای پژوهش    4
1-7-موانع و محدودیت‌های تحقیق    5
1-8- خلاصه فصل    6
2-1- مقدمه    8
2-2- بخش اول    8
2-2-1- زنجیره تأمین    8
2-2- 2- تعریف زنجیره تأمین    9
2-2-3- فرايندهای اصلي در هر زنجيره تأمين    10
2-2-4- يکپارچگي زنجيره تأمين    10
2-2-5- معيارهاي عملکرد زنجيره تأمين    11
2-2-5-1- معيارهاي کمي    11
2-2-5-2- معيارهاي کيفي    12
2-2-6- مدل‌های زنجیره تأمین    13
2-2-6- 1- مدل SCOR    13
2-2-6- 2- مدل ميلتنبرگ    14
2-2-7- مفهوم مديريت زنجيره تأمين    15
2-2-8-  مؤلفههاي مديريت زنجيره تأمين    15
مديريت لجستيک در زنجيره تأمين    15
2-2-9- عناصر مديريت زنجيره تأمين    17
2-2-10- ساختار زنجیره تأمین در صنعت لوازم خانگی    18
2-3- ريسک    19
2-3-1- تعريف ريسک    19
2-4- ریسک در زنجیره تامین    21
2-4- 1- تعریف ریسک در مدیریت زنجیرۀ تأمین    21
2-4-2- انواع کلی ریسک در زنجیره تأمین    22
1-ریسک‌های خارجی    23
2- ریسک‌های داخلی    23
2-4-3- مديريت ريسک زنجيره تامين    24
2-5- مدلهای تصمیمگیری چند معیاره    25
2-5-1- مدلهای تصمیمگیری چند هدفه    25
2-4-2- مدل های تصمیم گیری چند شاخصه    26
2-4-3- بیمقیاس سازی    28
2-4-3-1- بیمقیاس سازی با استفاده از اقلیدسی    28
2-4-3-2- بیمقیاس سازی خطی    28
2-4-3-3- بیمقیاس سازی فازی    29
2-4-4- دستهبندی متدهای MADM    29
2-4-4-1-مدلهاي جبراني    30
2-4-4-2- مدلهاي غيرجبراني    30
2-5- پيشينه پژوهش    30
2-5-1- پیشینه ارزیابی ریسک زنجیره تامین    30
2-5-1-1- پيشينه داخلي    30
2-5-1-2- پيشينه خارجي    31
2-6- جمع بندی پیشینه و چهارچوب نظری پژوهش:    41
2-7- خلاصه فصل    43
فصل سوم: روش شناسی پژوهش    44
3-1-  مقدمه    45
3-2- روش تحقيق    45
3-3- جامعه آماري    45
3-4- روش و طرح نمونه برداري    46
3-5- حجم نمونه و روش محاسبه    46
3-5-1- حجم نمونه برای گروه دلفی (تعداد خبرگان) و تعیین درجه اهمیت شاخصها:    46
3-5-2- حجم نمونه برای کارخانه های لوازم خانگی:    47
3-6- مراحل و فرایند اجرای پژوهش    48
3-7- ابزار گردآوري داده ها    48
3-8- روش های تجزيه و تحليل داده ها    49
3-8-1- روش دلفی    49
3-8-1-1- شیوه به کارگیری دلفی    50
3-8-2- DEMATEL    51
3-9- نرم افزار های مورد استفاده برای تجزیه و تحلیل اطلاعات پژوهش    61
3-10- بررسی وضعیت صنعت لوازم خانگی در ایران    61
3-11- خلاصه فصل    61
فصل چهارم: تجزيه و تحليل داده ها    62
4-1- مقدمه    63
4-2- مرحله اول : شناسایی ریسک‌های موجود در زنجیره تأمین لوازم‌خانگی    63
4-2-1- مراحل دلفی    65
4-2-1-1- دور نخست دلفي    65
4-2-1-2- دور دوم دلفي    67
4-2-1-3- دور سوم دلفي    68
4-3- مرحله دوم: بررسی درجه اهمیت و وزن ریسک‌های زنجیره تأمین لوازم‌خانگی    69
4-3-1- بررسي درجه اهمیت ابعاد    71
4-3-2 -  بررسي زير مؤلفه‌ها- بعد ريسک طرف عرضه    73
4-3-3- بررسي زير مؤلفه‌ها- بعد ريسک طرف توليد    75
4-3-4- بررسي زير مؤلفه‌ها- بعد ريسک طرف تقاضا    76
4-3-5- بررسي زير مؤلفه‌ها- بعد ريسک طرف تهيه و توزيع    78
4-3-6- بررسي زير مؤلفه‌ها- بعد ريسک طرف اطلاعات    79
4-3-7- بررسي زير مولفه ها- بعد ريسک طرف محيط    81
4-3-8- جدول تلفيقي درجه اهميت مولفه ها به تفکيک ابعاد و وزن کلي مولفه ها به همراه رتبه بندي مولفه ها    82
4-4- مرحله سوم    85
خلاصه    94
فصل پنجم: نتیجه گیری    95
5-1- مقدمه    96
5-2- بحث و بررسی:    96
5-2-1- شناسایی ریسک های زنجیره تامین در صنعت لوازم خانگی    96
5-2-2- بررسی درجه اهمیت (اولویت) و وزن ابعاد و زیر مولفه های ریسک زنجیره تامین در صنعت لوازم خانگی و بحث در زمینه نتایج:    97
5-2-3- رتبه بندی شرکت های تولید کننده لوازم خانگی منتخب استان تهران    98
5-3- نتیجه گیری:    98
5-4- پیشنهادات و راهکارهای پژوهش    100
5-4-1- پیشنهادات کاربردی    100
5-4-2- پیشنهادهایی برای پژوهش های آتی    102
پیوست ها    110

فهرست جداول
جدول 2-  1: معيارهاي عملکرد SCOR و سنجه‌های سطح يک (تئونوفتانا و تنگ به نقل از میربد،  1389).    14
جدول 2-  2: خروجی‌های مديريت زنجيره تأمين    15
جدول 2-  3:  عناصر کليدي زنجيره تأمين (فيضآبادي، 1382: 50)    17
جدول 2-  4: ويژگي هاي ريسک و تعاريف    20
جدول 2-  5: معرفی شاخص های موثر (مدل های ارائه شده) بر مدیریت ریسک زنجیره تامین    34
جدول 2-  6: مدل مفهومی پژوهش    41
جدول 3- 1: تعداد مناسبِ اعضای گروه دلفی در پژوهش های گوناگون    46
جدول 3- 2: نام خبرگان دانشگاهی    47
جدول 3- 3: نام کارخانه ها به همراه تعداد خبره    47
جدول 3- 4: پرسشنامه ها    48
جدول 3- 5: برخی از روش های تعیین توافق میان خبرگان    50
جدول 3- 6:  نرم افزار های استفاده شده    61
جدول 4-  1: مدل اولیه پژوهش    63
جدول 4-  2: دور اول دلفی    65
جدول 4-  3: دور دوم دلفی    67
جدول 4-  4: دور سوم دلفی    68
جدول 4-  5:: متغیرهای نهایی ارزیابی ریسک زنجیره تامین در صنعت لوازم خانگی    70
جدول 4-  6:: میانگین حسابی نظرات حاصل از بررسی اهمیت ارتباط مولفه ها    71
جدول 4-  7: نقشه ارتباط دروني    71
جدول 4-  8:: نقشه ارتباط دروني نرمال شده:    72
جدول 4-  9:ماتریس مقایسات زوجی تلفیق شده نظرات خبرگان    72
جدول 4-  10: ماتريس DANP نرمال نشده    72
جدول 4-  11:: ماتريس DANP نرمال شده:    73
جدول 4-  12: وزن ابعاد    73
جدول 4-  13: نقشه ارتباط دروني    73
جدول 4-  14: نقشه ارتباط دروني نرمال شده    74
جدول 4-  15: ماتریس مقایسات زوجی تلفیق شده نظرات خبرگان    74
جدول 4-  16: ماتريس DANP نرمال نشده    74
جدول 4-  17: ماتريس DANP نرمال شده    75
جدول 4-  18: وزن زیر مولفه های ریسک عرضه:    75
جدول 4-  19: نقشه ارتباط دروني    75
جدول 4-  20: نقشه ارتباط دروني نرمال شده    75
جدول 4-  21: ماتریس مقایسات زوجی تلفیق شده نظرات خبرگان:    76
جدول 4-  22: ماتريس DANP نرمال نشده:    76
جدول 4-  23: ماتريس DANP نرمال شده:    76
جدول 4-  24: وزن زیر مولفه های ریسک تولید:    76
جدول 4-  25: نقشه ارتباط دروني    76
جدول 4-  26:: نقشه ارتباط دروني نرمال شده    77
جدول 4-  27: ماتریس مقایسات زوجی تلفیق شده نظرات خبرگان:    77
جدول 4-  28: ماتريس DANP نرمال نشده:    77
جدول 4-  29: ماتريس DANP نرمال شده:    77
جدول 4-  30:وزن زیر مولفه های ریسک تقاضا:    78
جدول 4-  31: نقشه ارتباط دروني    78
جدول 4-  32: نقشه ارتباط دروني نرمال شده    78
جدول 4-  33: ماتریس مقایسات زوجی تلفیق شده نظرات خبرگان:    78
جدول 4-  34: ماتريس DANP نرمال نشده:    79
جدول 4-  35: ماتريس DANP نرمال شده:    79
جدول 4-  36: وزن زیر مولفه های ریسک عرضه:    79
جدول 4-  37: نقشه ارتباط دروني    79
جدول 4-  38:نقشه ارتباط دروني نرمال شده    80
جدول 4-  39: ماتریس مقایسات زوجی تلفیق شده نظرات خبرگان:    80
جدول 4-  40: ماتريس DANP نرمال نشده:    80
جدول 4-  41: ماتريس DANP نرمال شده    80
جدول 4-  42: وزن زیر مولفه های ریسک اطلاعات :    80
جدول 4-  43: نقشه ارتباط دروني    81
جدول 4-  44: نقشه ارتباط دروني نرمال شده    81
جدول 4-  45: ماتریس مقایسات زوجی تلفیق شده نظرات خبرگان:    81
جدول 4-  46: ماتريس DANP نرمال نشده    82
جدول 4-  47: ماتريس DANP نرمال شده    82
جدول 4-  48: وزن زیر مولفه های ریسک اطلاعات:    82
جدول 4-  49: وزن تلفیقی و نهایی    83
جدول 4-  50:ماتریس تصمیم گیری    86
جدول 4-  51: تعیین بهترین و بدترین مقدار از بین مقادیر موجود برای هر معیار    89
جدول 4-  52:  میزان حداکثر مطلوبیت و تاسف فردی    90
جدول 4-  53: میزان ایده آل حداکثر مطلوبیت و تاسف فردی    90
جدول 4-  54: رتبه بندی بر حسب 0 =v    90
جدول 4-  55:    92
جدول 5-  1: ریسک های نهایی شده